Van oudsher speelt het CBG een betekenisvolle rol in Europa. Divisiehoofd Europa, Geneesmiddelgebruik & Veterinair Aimad Torqui en Sabine Straus, voorzitter van het Geneesmiddelenbewakingscomité PRAC, blikken over de grenzen en vertellen over de Europese positie van het CBG in 2022.
“Qua procedures en ‘productie’, de hoeveelheid werk die we doen binnen Europese netwerk, zitten we in de kopgroep. Dat bleek ook weer in 2022”, vertelt Aimad. “De CBG-collega’s die voorzitter zijn in de diverse comités op Europees niveau zijn een mooi voorbeeld van onze medeverantwoordelijkheid op dat niveau. Het laat samen zien hoe relevant we zijn in het netwerk. Daarom is het goed om kritisch te kijken welke kennis we nodig hebben en moeten borgen of uitbreiden.”
PRAC-voorzitter Sabine Straus merkte dat de werkzaamheden als gevolg van de coronapandemie langzamerhand minder tijd opeisten. “Het was heel fijn dat we in 2022 weer enigszins naar een normaler werkritme konden. Veel projecten en strategische plannen verdwenen door het coronavirus in de ijskast. Die konden we in 2022 weer opstarten.”
Sabine weet ook dat het coronavirus niet weg is. “Er speelt nog steeds heel veel. En dat zal ook nog wel even zo blijven. Er zijn en blijven veel vragen, bijvoorbeeld over de coronavaccins. Denk aan onderzoek naar welke mechanismes bepaalde bijwerkingen veroorzaken. En of bepaalde aandoeningen wel echt bijwerkingen zijn.
Aimad signaleert dat het werk van het CBG én de Nederlandse vertegenwoordigers in Europa wederom zichtbaarder is geworden. “Medicijnautoriteiten liggen onder een vergrootglas. En dat heeft positieve én negatieve aspecten. We kunnen sneller reageren als er wat speelt, maar het levert ook meer discussies en werk op. Komend jaar willen we gaan kijken hoe we op een andere manier om kunnen gaan met dat werk.”
Aimad blikt terug op een druk jaar. “De naweeën van het coronavirus en de Brexit hebben in 2022 voor veel werk gezorgd bij het Europese netwerk van medicijnautoriteiten. Het vertrek van een lidstaat die altijd veel werk op zich nam, zorgde voor herverdeling van taken.”
“Naast de lopende zaken en het analyseren en beoordelen van signalen rond de coronavaccins waren er ook verschillende andere grote procedures en herbeoordelingen, de zogeheten referrals”, vertelt Sabine. “Intensieve en bijzondere trajecten zijn dat altijd.” Ze is trots op hoe het PRAC alles heeft kunnen afhandelen. “Ondanks de hoeveelheid werk hebben we continu de beschikbare data en wetenschappelijke beoordelingen leidend gehouden in onze oordelen, dat vind ik een groot goed.”
Samenwerking
Medicijntekorten waren in Nederland regelmatig in het nieuws. “Maar dat is niet alleen een Nederlands probleem”, legt Aimad uit. “Het speelt in heel Europa. De mogelijkheden van het Europees medicijnagentschap om daar wat aan te kunnen doen worden verder uitgebreid, dat is zeker niet voor niets.”
Ook op het vlak van geneesmiddelenbewaking wordt buiten de eigen kaders gekeken voor samenwerking. Sabine vertelt over een initiatief om de effectiviteit van de adviezen van het PRAC te vergroten. “Als eerste orgaan binnen het EMA deden we onderzoek naar de impact van ons werk. Wat doen artsen nou met adviezen die we geven op basis van onze gegevens? We hebben ons nu tot doel gesteld om ook meer met andere partijen in gesprek te gaan. En in 2022 is PRISMA (PRAC Risk Minimisation Alliance) van start gegaan, een groep waarin we met patiënten, apothekers en zorgverleners gaan kijken hoe we risico’s van medicijnen verder kunnen inperken.”
Aimad en Sabine zijn het eens dat méér Europese samenwerking noodzakelijk is. “Op langere termijn moeten de grenzen verder open”, vervolgt Aimad. “Bij internationale zaken moeten we nog meer gaan samenwerken in Europa. Dat hebben we zeker geleerd in de coronaperiode. Dat gaan we bijvoorbeeld ook doen met de European Health Union; gezondheidsproblemen houden zich immers ook niet aan grenzen.”
Vooruitkijkend
Het Bureau Diergeneesmiddelen heeft in 2022 enorm veel werk verzet om de nieuwe verordening diergeneesmiddelen in te voeren. “Die implementatie begint zijn vruchten af te werpen”, vertelt Aimad. “Voor medicijnen voor mensen komt er in de komende jaren ook nieuwe, internationale farmaceutische wetgeving. Wetten die innovaties stimuleren en het systeem toekomstbestendiger maken. De huidige wetgeving is al enkele decennia oud. Klopt dat systeem nog wel? Wat hebben we geleerd, wat verwachten we in de toekomst? Het jaar 2022 was hierin een schakelmoment, een omslag!”
